Przestępstwa gospodarcze to rosnąca grupa przestępstw odnotowywanych przez policję i prokuraturę. Wiążą się one z fakturami VAT, fikcyjnymi towarami, praniem pieniędzy. Takie przestępstwa i grupy przestępcze są bliżej, niż myślisz.

Białe kołnierzyki – przestępstwa na co dzień

Dobrze zorganizowaną grupę przestępczą, w której wchodzili warszawscy biznesmeni, szanowani, nie notowani aresztowała stołeczna policja. Grupa ta wyprała ponad 40 milionów dolarów. Przy czym informacje policji i prokuratury dowodzą, że suma ta może być jeszcze większa.

Z innych części kraju nadchodzą informacje o podobnych działaniach i akcjach policyjnych. W Katowicach zostało zakończone śledztwo dotyczące grup przestępczej piorącej pieniądze. Dotyczyło ono dwudziestu jeden osób, którym postawiono aż 962 zarzuty. Jest to przy tym tylko część zarzucanych im czynów.

Przez pięć lat wspomniana grupa wyłudziła aż 10 milionów złotych. Zatrzymaniami chwali się również CBŚ, które podaje że zatrzymało 10 osób będących kierownikami w największej ze spółek węglowych. Wszystkie one są podejrzewane o pranie brudnych pieniędzy na kwotę nawet 85 mli złotych oraz o wyłudzanie podatku VAT.

Komenda Główna Policji informuje, że takie przestępstwa są coraz częstsze. Widać spadek przestępstw kryminalnym, wzrasta ilość gospodarczych, lecz są one jednocześnie coraz lepiej wykrywane.

Jakie są rodzaje przestępstw gospodarczych?

Przestępstwa gospodarcze to bardzo rozbudowana dziedzina. Sądy, policja, prokuratura zna ich bardzo dużo. Pomiędzy nimi wyróżniają się tzw. przestępstwa białych kołnierzyków (white-collar crime). Pojęcie to wprowadził w 1939 roku Edwin H. Sutherland. Określił w ten sposób przestępstwa, które były dokonywane przez osoby wykształcone, zajmujące wysokie stanowiska, dobrze sytuowane. Wśród takich przestępstw należy wyróżnić:

  • pranie brudnych pieniędzy,
  • oszustwa kapitałowe,
  • oszustwa ubezpieczeniowe,
  • wyłudzanie kredytów,
  • wyłudzanie dotacji,
  • oszustwa skarbowe.
  • działanie na szkodę spółki

W wymienionych rodzajach za „najpopularniejsze” uznaje się pranie brudnych pieniędzy. Ten termin każdy słyszał nie raz, lecz nie każdy wie, na czym polega proces prania środków finansowych.

Obecnie nasila się on w związku z intensywną współpracą regionalną, międzynarodową oraz poszerzającą się globalizacją. To z kolei związane jest z rosnącym przepływem ludzi, usług, towarów. W skład pranie brudnych pieniędzy nie wchodzą tylko pieniądze.

Mogą mu być poddane także nieruchomości, mienie ruchome, prawa majątkowe, papiery wartościowe. Z kolei samo przestępstwo polega przede wszystkim na legalizacji środków pozyskanych w ramach przestępczego procederu.

Pieniądze z przestępstwa to właśnie brudne pieniądze, które w ramach różnych operacji mają stać się zalegalizowanymi środkami, mają być „czyste”. W ten sposób grupy przestępcze chcą zamaskować pochodzenie środków. Podjęte przez nich kroki wprowadzają pieniądze do legalnego obiegu.

Sposoby prania brudnych pieniędzy

Nie istnieje jeden sposób prania brudnych pieniędzy, jest kilka metod na przeprowadzenie nielegalnego procederu.

Sposób pierwszy to smurfing. Stanowi jedną z pewniejszych metod, mimo że czasochłonną. Głównym założeniem tego sposoby jest wykonywanie licznych i wielokrotnych transakcji w wielu różnych instytucjach, przez równie dużo podstawionych osób. Kamufluje to tożsamość podmiotów, które są elementami transakcji.

Sposób drugi to „mieszanie”. W czasie wykorzystywania tej metody „doczepia się” środki nielegalnie uzyskane do legalnej działalności. To powoduje, że ciężko jest oceniać faktyczne obroty, np. hotelarstwa, gastronomii.

Sposób trzeci to metoda pustych transakcji. Wybierając ją kreuje się fikcyjny obrót, który działa jedynie w dokumentach. Nieprawdziwe transakcje poświadcza się fałszywymi fakturami.

Sposób czwarty to fikcyjny kredyt. Firma zaciąga w banku kredyt, a następnie spłaca go pieniędzmi z drugiego kredytu, również fikcyjnego, który uzyskuje się z powiązanej spółki o międzynarodowym pochodzeniu. Zagraniczna spółka zapewnia większe bezpieczeństwo nielegalnego procederu.

Sposób piąty to transferpricing. W tej metodzie zaniża się lub zawyża wartości znajdujące Siena fakturach z handlu międzynarodowego. Różnica między ceną realną importowanego towaru a zawyżoną stanowi legalny zysk.

Sposób prania pieniędzy w Polsce

Przestępcy w białych kołnierzykach w Polsce korzystają z wymienionych metod, lecz znacznie częściej piorą pieniądze przez tzw. słupy albo firmy krzaki. Słupy to osoby w trudnej sytuacji materialnej, bezdomne, natomiast firmy krzaki to firmy symulujące działalność gospodarczą.

Popularny jest obecnie także Bitcoin, tj. wirtualna kryptowaluta. Nawet on nie zawsze bywa wykorzystywany legalnie, zwłaszcza że brak jest przepisów regulujących jego działanie, a to skłania do nadużyć. Komisja Nadzoru Finansowego potwierdza taki stan rzeczy i zaleca ograniczenie używania kryptowalut lub rezygnację z korzystania z nich.

Jak karane jest pranie brudnych pieniędzy?

Pranie brudnych pieniędzy zawsze jest przestępstwem. Grozi za nie kara 10 lat pozbawienia wolności raz grzywna, która może wynieść do 6 milionów złotych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podkreśla, że wszyscy sądzeni za to przestępstwo zostali skazani na karę więzienia, również w zawieszeniu.

Wspomniana już Komisja podaje, że cała kwota sum będących przedmiotem podejrzenia o przestępstwa wynosi aż 15 250 000 000,00 zł. Widać dzięki temu jak duża jest skala przestępstw. Służby zajmujące się rozpracowywaniem problemu podają, że problemem w wykrywalności jest fakt, że jest to przestępczość zorganizowana na wysokim szczeblu, z powiązaniami politycznymi i międzynarodowymi.

Artykuł powstał przy współpracy z kancelarią factoryofcompanies.com

Podziel się